Επιτέλους, πόση υπομονή να κάνω ακόμη;   ...

Ανθρώπινο και δικαιολογημένο α­κούγεται το παράπονο: Πόσο να κάνω ακόμη υπομονή;

Ανθρώπινο και δικαιολογημένο α­κούγεται το παράπονο: Πόσο να κάνω ακόμη υπομονή; Όταν βιώνεις καθημερινά την αβεβαιότητα για την επιβίωσή σου· όταν βλέπεις τα προβλήματα όχι μόνο να μην οδηγούνται σε κάποια λύση, αλλά να διογκώνονται· όταν είσαι αναγκασμένος να...
συμβιώνεις ή να συνεργάζεσαι με ανθρώπους δύστροπους, άδικους, σκληρούς, φθονερούς· όταν δύσκολες ασθένειες ή και αυτός ο φοβερός θάνατος επισκέπτον­ται αγαπημένα σου πρόσωπα· όταν κι εσύ ο ίδιος έρχεσαι αντιμέτωπος με πειρασμούς και θλίψεις χωρίς να διαφαίνεται κάποια διέξοδος… Οπωσδήποτε τότε δοκιμάζεται η υπομονή σου. Κι είναι φυσικό να αναρωτηθείς: Επιτέλους, πόση υπομονή να κάνω ακόμη;… Δεν αντέχω! Πόσο άλλο υπομονή;;;…

Βέβαια, εύκολα θα μπορούσε κανείς να πεί ότι θα περάσει η δυσκολία. Πότε όμως; Το πότε θα περάσει, κανείς δεν μπορεί να το πεί. Αλλά κι αν ακόμη ξεπεραστεί σύντομα η δυσκολία, μήπως δεν θα έρθει άλλη; «Κοιλάδα κλαυθμώνος» (Ψαλ. πγ΄ [83] 7) είναι η επίγεια ζωή μας, γεμάτη από θλίψεις και στενοχώριες. Το ζητούμενο επομένως δεν είναι να μάθουμε το πότε θα τελειώσει η κάθε δοκιμασία, αλλά το πως θα την αντιμετωπίσουμε σωστά.

Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Ασφαλώς χρειάζεται υπομονή. Είναι όμως λύση η υπομονή;… Εξαρτάται. Δεν είναι λύση η υπομονή, αν αυτή εκδηλώνεται μοιρολατρικά. Λένε κάποιοι: «Τί άλλο να κάνω; υπομονή… Έτσι που κατήντησα, δεν έχω κι άλλη επιλογή». Τέτοια αντιμετώπιση όμως δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική αρετή της υπομονής. Η υπομονή δεν είναι παθητική αλλά δυναμική κατάσταση που ενεργοποιεί τον άνθρωπο για να φανερώσει την πίστη του στο Θεό και να προοδεύσει πρός την τελειότητα. Αυτό επισημαίνει ο αδελφόθεος Ιάκωβος καθώς γράφει: «η υπομονή έργον τέλειον εχέτω, ίνα ήτε τέλειοι και ολόκληροι, εν μηδενί λειπόμενοι» (Ιακ. α΄ 4).

Καλούμαστε λοιπόν όχι απλώς «νά κάνουμε υπομονή», αλλά να καλλιεργούμε την υπομονή η οποία έχει «τέλειον έργον», δηλαδή παράγει καρπούς αρετής και πνευματικής ωριμότητος. Όπως οι αθλητές σηκώνουν βάρη για να γυμνάσουν το σώμα τους και να δυναμώσουν, έτσι κι εμείς καλούμαστε να σηκώνουμε τα βάρη των θλίψεων για να δυναμώσει η ψυχή μας. Συνεπώς, οι δοκιμασίες μας εξασκούν στην υπομονή και αποτελούν ευκαιρίες για πνευματική πρόοδο, ώστε να γινόμαστε τέλειοι και ολοκληρωμένοι, και να μην υστερούμε σε τίποτε.

Υπομονή, λοιπόν, δεν σημαίνει υποταγή στη μοίρα, ούτε αντιμετώπιση των δυσκολιών με στωική απάθεια και αναισθησία. Η υπομονή των πιστών Χριστιανών είναι αγώνας πίστεως, είναι νίκη, χαρά, θρίαμβος! Όπως γράφει ο μακαριστός καθηγητής Π. Ν. Τρεμπέλας, «η υπομονή των χριστιανών είναι θριαμβευτική κατανίκησις των θλίψεων» κι όχι μόνο δεν αδρανοποιεί τον πιστό, αλλά ενισχύει την πίστη του, δυναμώνει τη θέλησή του, κινεί την ψυχή του σε ευγνωμοσύνη πρός τον άγιο Θεό (Υπόμνημα εις τάς Επιστολάς, τόμος Γ΄, σελ. 227).

Πιό συγκεκριμένα, ο Χριστιανός που κάνει υπομονή, γνωρίζει ότι δεν είναι μόνος του, διότι ο Κύριος είναι κοντά του. Πιστεύει ακράδαντα ότι ο Θεός ως Παντοδύναμος έχει τη δύναμη να ανατρέψει ακόμη και τα μεγαλύτερα εμπόδια· ως Πάνσοφος μπορεί να δώσει διέξοδο και στα πλέον άλυτα προβλήματα· ως Πανάγαθος είναι έτοιμος να αγκαλιάσει με αγάπη ακόμη και τον μεγαλύτερο αμαρτωλό. Αυτό αισθανόταν κι ο ιερός Ψαλμωδός που έλεγε: «Τίς η υπομονή μου; ουχί ο Κύριος;». Δηλαδή, τι άλλο έχω να περιμένω; Ο Κύριος δεν είναι η μόνη προσδοκία μου, Αυτός στον Οποίο οφείλω να στηρίζω όλες μου τις ελπίδες;» (Ψαλ. λη΄ [38] 8). Όταν λέμε λοιπόν «άς κάνουμε υπομονή», δεν σημαίνει ότι θα περιμένουμε αδιάφορα κι αόριστα την εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά ότι ­προσβλέπουμε στον Κύριο και εμπιστευόμαστε τον ε­αυτό μας στην πατρική πρόνοιά Του.

Επιπλέον ας μην ξεχνούμε ότι δεν θα ζήσουμε για πάντα στον κόσμο αυτό και συνεπώς, δεν θα μας ακολουθούν αιώνια τα βάσανα και οι στενοχώριες. Μας περιμένει άλλος κόσμος, ζωή αιώνια «ένθα απέδρα οδύνη, λύπη και στεναγμός». Εκεί είχαν στραμμένο το βλέμμα τους όλοι οι Άγιοι, γι’ αυτό και μπορούσαν να υπομένουν φοβερά μαρτύρια ή να επιτυγχάνουν μεγάλα ασκητικά κατορθώματα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των αγίων Τεσσαράκοντα οι οποίοι, όταν τους έριξαν μέσα στην παγωμένη λίμνη, έλεγαν μεταξύ τους: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο παράδεισος· αλγεινή η πήξις, αλλ’ ηδεία η ανάπαυσις» (ο χειμώνας είναι τσουχτερός, αλλά γλυκύς ο Παράδεισος. Το πάγωμα είναι οδυνηρό, αλλά γλυκιά η ανάπαυση κοντά στο Θεό). «Άς κάνουμε λίγη υπομονή, και θα μας ζεστάνει η αγκαλιά του πατριάρχου Αβραάμ. Με μιά νύχτα ας αγοράσουμε την αιωνιότητα». Κι έτσι ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλον υπέμειναν το φοβερό ψύχος κι έλαβαν το στεφάνι του μαρτυρίου.

Ο όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης τόνιζε χαρακτηριστικά: «Τή σωτηρία των ανθρώπων ο Χριστός την κρέμασε στην υπομονή… Να προσέχουμε λοιπόν να μη χάνουμε την υπομονή μας, για να μη χάσουμε τελικά την ψυχή μας» (Γερ. Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι: Ε΄, σελ. 290).

Πράγματι, αυτός είναι ο μόνος δρόμος της σωτηρίας μας: η υπομονή. Αυτό τον δρόμο βάδισε ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Οποίος εφάρμοσε την υπομονή σε τέλειο βαθμό και περιμένει, ως δίκαιος Αθλοθέτης, να στεφανώσει νικητή κάθε αγωνιστή που θα δείξει υπομονή μέχρι τέλους. Άλλωστε Εκείνος μας υποσχέθηκε ότι «ο υπομείνας εις τέ­λος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. ι΄ [10] 22).

Μόνο ένα θαύμα θα μας σώσει, που θα αρχίσει από τα βάθη της καρδιάς μας ( Γέρων Μωυσής Αγιορείτης ) ...

*Το θαύμα θα γίνει μόνο όταν θα στρέψουμε το βλέμμα μας στον Χριστό και καταλάβουμε ότι όλο αυτό που περνάμε είναι λόγω της αμετανοησίας μας και της σκληροκαρδίας μας… «Τά ἔθνη ἡ δικαιοσύνη τά ἐξυψώνει, ἐνῶ ἡ ἁμαρτία εἶναι ντροπή γιά τούς λαούς».

Ο φιλάνθρωπος Θεός δέχεται πάντα τη μεταστροφή των αμαρτησάντων τέκνων του διά της ειλικρινούς μετανοίας. Ο άνθρωπος, μισώντας το κακό και αγαπώντας το αγαθό, ολοκληρώνει τη μετάνοιά του και ξαναγίνεται τέκνο του Θεού αγαπητό.

Λόγω της ελευθερίας του κάθε χριστιανός δύναται να επιλέγει ό,τι θέλει. Με τη βία δεν κατορθώνεται τίποτε το αγαθό. Ούτε ο ίδιος ο Θεός δεν θέλει να εκβιάζει την ελευθερία μας. Η ελευθερία είναι συνυφασμένη με την αγάπη. Η αμαρτία είναι μια ανοησία, ένας παραλογισμός. Δεν βαστά κανέναν κοντά του ο Θεός διά της βίας.

Φεύγοντας ο άσωτος της παραβολής σε χώρα μακρινή, απομακρύνθηκε από την αγάπη του Θεού. Η απομάκρυνση από τον Θεό είχε φοβερές συνέπειες. Αποξενώθηκε από τον Θεό και έπασχε από μοναξιά, ατομικισμό, πίκρα και σκοτασμό.

Η ζωή της αμαρτίας είναι ένας βρομερός βούρκος, που δεν ικανοποιεί κανέναν σοβαρό και συνετό. Η υποταγή στα πάθη είναι πραγματικά ανελευθερία, δεσμά δουλείας ισχυρά. Ακολουθεί ο πόνος, η στενοχώρια, η θλίψη και η οδύνη της ηδονής.

Είναι γεγονός πως η γλυκύτητα της ηδονής είναι αρκετά πρόσκαιρη, ενώ η οδύνη μακρόχρονη. Δίχως μετάνοια η οδύνη καταντά ισόβια.

Μετάνοια είναι η επίγνωση της αμαρτίας. Με την αρχική αυτή επίγνωση της αμαρτίας συγκινείται, κατανύσσεται και κατανοεί την πραγματικότητα της καταστάσεώς του. Η σήμερα εορταζόμενη οσία Μαρία η Αιγυπτία, κλαίγοντας για την άσωτη ζωή της στα Ιεροσόλυμα ήλθε σε δυνατή αίσθηση μετανοίας που την πήγε στην έρημο του Ιορδάνη.

Η ακαθαρσία, ο μολυσμός και η ταραχή έσβησαν στην έρημο. Ήλθε σε πλήρη αίσθηση της μετανοίας και έγινε από πόρνη της Αλεξάνδρειας η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων, υπομένοντας πολυετή σφοδρό πόλεμο για να επιστρέψει στην άσωτη ζωή.

Η αποστροφή οδηγεί στην επιστροφή, στην ομολογία και παραδοχή των λαθών, στη δήλωση της ήττας, στην αγαθοεργία, φιλοθεΐα και φιλανθρωπία. Δεν σε πηγαίνει σε λαβύρινθο λογισμών, σύμπλεγμα ενοχών και στην απαράδεκτη απόγνωση. Ο πανάγαθος και φιλάγαθος Θεός δεν κουράζεται να αναμένει την επιστροφή του πλάσματός του.

Δεν ξεσυνερίζεται, δεν απειλεί, δεν πιέζει, μόνο ελπίζει. Ελπίζει στην επιστροφή των τέκνων του, για να ζήσουν αληθινά χαρούμενα. Η μετάνοια θέλει θάρρος, αποφασιστικότητα και μια κάποια τόλμη. Είναι αλήθεια πως υπάρχουν πολλοί δρόμοι μετανοίας.

Μετάνοια σημαίνει στροφή νου, αλλαγή τρόπου σκέψεως, μεταστροφή ειλικρινή. Θέλει, θα λέγαμε, αυτοκαταδίκη, λύπη για τα πάθη που επισταμένα καλλιεργήσαμε, ανόθευτη ταπεινοφροσύνη, συγχωρητικότητα, ελεημοσύνη, ένδακρυ προσευχή.

Η μετάνοια δεν είναι για λίγους, για ορισμένους, για κάποιους υψηλά ιστάμενους. Η ιαματική μετάνοια είναι για πολλούς, για όλους, για μικρούς και μεγάλους. Όλοι σε κάτι φταίξαμε. Είναι ανάγκη να το διορθώσουμε. Ανάγκη μεγάλη μετανοίας έχουν όλοι.

Κακομάθαμε, στραβομάθαμε, συνηθίσαμε στο ανίερο, το αλλότριο, το ξένο. Δίχως προφάσεις, δίχως δικαιολογίες θα πρέπει να ομολογήσουμε τα όποια λάθη μας. Η μετάνοια θα δώσει εσωτερική ειρήνη, καρδιακή χαρά, ποιότητα ζωής.

Μετάνοια δεν σημαίνει ψευτομπαλώματα, ζωή όπως-όπως ή έτσι κι έτσι. Οι μετανοημένοι εξανίστανται, ζωοποιούνται, μεταμορφώνονται και διορθώνονται εκπληκτικά.

Μετάνοια έχει όλη η Ελλάδα, όλοι οι Νεοέλληνες, που καθυστέρησαν σε μαγευτικές σειρήνες, που θέλησαν σύντομα να πλουτίσουν, να παρακάμψουν πολλούς για να ανεβούν. Δεν εξαιρείται κανείς της θαυματουργού μετανοίας.

Καλούνται όλοι να αλλάξουν και να γίνουν από υποκριτές ατόφιοι, από ψεύτες αληθινοί, από αμετανόητοι παραχαράκτες, μετανοημένοι χριστιανοί και πατριώτες. Η μετάνοια θα δώσει παρηγοριά, ενίσχυση και ελπίδα. Μη φοβηθεί κανείς τη μετάνοια, είναι λίαν απαραίτητη. Τώρα πλέον μόνο ένα θαύμα θα σώσει, που θα αρχίσει από τα βάθη της καρδιάς μας.

Γέρων Μωυσής Αγιορείτης!

Πως να παρηγορούμε ;

Σάν κεραυνοί ξέσπασαν οι θλιβερές ειδήσεις για την καταστροφή της περιουσίας και τον αιφνίδιο θάνατο των παιδιών του Ιώβ. Όλα χάθηκαν τόσο ξαφνικά και απρόσ­μενα! Και τώρα καθισμένος έξω από το σπιτικό του ο θεοσεβής και πιστός Ιώβ, με ένα κομμάτι από πήλινο δοχείο στα χέρια του προσπαθεί να ανακουφίσει τον πόνο που του προκαλούν οι πληγές της ασθένειάς του.

Όλα τα επιτρέπει ο Θεός, και τα καλά και τα άσχημα που μας συμβαίνουν, σκέφτηκε ο Ιώβ. Και ο δίκαιος άνδρας τα δέχεται όλα με πίστη και υπομονή. «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο· ως τώ Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ιώβ α´ 21)· αυτή ήταν η απάντηση του αν­θρώπου του Θεού μπροστά στα τόσα δεινά.

Κι ενώ αυτός δοξάζει τον Θεό μέσα στη θλίψη του, η σύντροφος της ζωής του τον κακίζει γι’ αυτή τη στάση του. Θα περίμενε κανείς να σταθεί δίπλα του και να τον παρηγορεί στις δύσκολες αυτές ώρες, μα εκείνη μιλά σαν άφρων, ανόητη γυναίκα.

Τον παροτρύνει να βλα­­σφημήσει το όνομα του αγίου Θεού και σ’ Αυτόν να ρίξει το φταίξιμο όλης της συμφοράς που τους βρήκε, προσ­θέτοντάς του ακόμη μεγαλύτερο πόνο. Εκείνη από την οποία περίμενε να του συμπαρασταθεί, να σηκώσει μαζί του τον σταυρό των θλίψεων, εκείνη γίνεται τώ­ρα νέος πειρασμός.

Ακόμη και οι φίλοι του Ελιφάζ, Βαλ­δάδ και Σωφάρ που τον επισκέφθηκαν, τον πλήγωσαν και τον απογοήτευσαν. «Παρακλήτορας κακών» (Ιώβ ιϛ´ [16] 2) τους χαρακτήρισε ο ίδιος ο Ιώβ.

Διότι κάθισαν κοντά του επτά μερόνυχτα και δεν μπόρεσαν να τον παρηγορήσουν και τον εγκατέλειψαν «σάν τον ορμητικό χείμαρρο που φεύγει και ρίχνεται στη θάλασσα χωρίς να ποτίζει την πεδιάδα, ή σαν το κύμα, που μόλις φανεί εξαφανίζεται», όπως γράφεται στο βιβλίο του Ιώβ (ς´ 15).

Μόνος και απαρηγόρητος μένει ο πολύαθλος Ιώβ. Επαληθεύονται οι στίχοι του Ψαλμωδού στους οποίους τονίζεται η ανάγκη αυτή της συμπαραστάσεως με τα εξής λόγια: «καί υπέμεινα συλλυπούμενον, και ουχ υπήρξε, και παρακαλούντας, και ουχ εύρον».

Περίμενα κάποιον να με συμπονέσει, και δεν φάνηκε κανείς· και αναζήτησα κάποιους να με παρηγορήσουν και δεν βρήκα κανένα (Ψαλ. Ξη´ [68] 21).

Δύσκολες οι ώρες του πόνου, των θλίψεων, των απροσδόκητων ασθενειών, του αιφνίδιου θανάτου προσ­φιλών προσώπων. Ώρες που ζητούν οι άνθρωποι βοήθεια, συμπαράσταση, παρηγοριά.

Η παρηγορία είναι χάρισμα. Με πληρότητα μόνο ο Θεός μπορεί να τη χαρίσει σ’ όσους πονούν. Αυτή η θεία παρηγοριά, η ουράνια παράκληση, είναι το φάρμακο την ώρα του πόνου και όσο πιό γρήγορα έλθει, τόσο πιό εύκολα μαλακώνει η ψυχή και στηρίζεται.

Ως άνθρωποι όμως έχουμε ανάγκη και της ανθρώπινης συμπαραστάσεως, της παρηγοριάς και βοήθειας των συν­ανθρώπων μας.

Όλοι μας τη θέλουμε και όλοι οφείλουμε να προσφέρουμε την παρηγοριά μας στους εμπερίστατους αδελφούς μας. Πως όμως; Κάποιες φορές προσπαθήσαμε, κάναμε ό,τι μπορούσαμε, μα αποτέλεσμα δεν είχε η προσπάθειά μας.

Δεν καταφέραμε να διασκεδάσουμε τον πόνο του άλλου, ή και προσθέσαμε ίσως πό­νο επιπλέον με τις φλυαρίες μας, με τα πολλά μας λόγια, με τα παραδείγματα α­πό παρόμοιους δικούς μας πόνους.

Άλ­λοτε σιωπήσαμε, ενώ περίμεναν λόγια στηριγμού οι άλλοι από μάς. Καταλάβαμε τότε πως το να πα­ρη­γο­ρείς τον άλλον δεν είναι εύκολο πρά­γμα. Είναι χάρισμα από τον Θεό. Τον απόστολο Βαρνάβα τον ονομάζει η Α­γία Γραφή «υιόν παρακλήσεως» (Πράξ. δ΄ 36), δηλαδή άνθρωπο που είχε το χάρισμα να παρηγορεί και να ενισχύει τους άλλους.

Θέλει καρδιά, θέλει αγάπη η παρηγοριά!

Πρωτίστως να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τη δυσκολία του άλλου. Να βάλουμε τον εαυτό μας στη δική του θέση. Να καταλάβουμε την αγωνία του, την ψυχολογία του την ώρα εκείνη.

Πως θα θέλαμε να μας συμπεριφερθούν σε ανάλογη στιγμή; Μη τα θεωρούμε εύκολα ορισμένα πράγματα και πιέζουμε ή με ύφος ειδικού επιτιμούμε ή αναζητού­με τις ευθύνες και τις αιτίες της δοκιμασίας.

Σαν το καλάμι που το σαλεύουν οι ά­­νεμοι είναι ο άνθρωπος την ώρα της δοκιμασίας. Θέλει στηριγμό, όχι έλεγχο και επιτιμήσεις. Άς το κατανοήσουμε. Τα λό­­­­για μας να είναι λίγα και ουσιαστικά.

Λόγια παρακλητικά, παρηγορητικά, λόγια ενθαρρυντικά, λόγια απλά και απαλά, που θα απαλύνουν τον πόνο και θα επουλώνουν τις πληγές.

Υπάρχουν και στιγμές που συμπαραστεκόμαστε στον πάσχοντα αδελφό μας με τη διακριτική και σιωπηλή παρουσία μας. Στον πόνο του ο άλλος μπορεί να θέλει να μείνει και μόνος, να βρεί τον εαυτό του, να μιλήσει με τον Θεό και να εκζητήσει το έλεός Του.

Η σιωπηλή μας παρουσία λέει πολλά, δείχνει την αγάπη μας, κι ας μη μιλάμε.

Ουσιαστική, αληθινή παρηγοριά προσ­­­φέρει και η προσευχή μας. Όταν γίνεται με πίστη, με αγάπη, με θέρμη ψυχής, έχει θαυμαστά αποτελέσματα. Απορούν πολλοί πως άντεξαν την ώρα της σκληρής δοκιμασίας, πως σήκωσαν αυτό τον σταυρό.

Καταλαβαίνουν πως η απάντηση βρίσκεται στην προσευχή που οι άλλοι έκαναν γι’ αυτούς. Αισθάνθηκαν τη δύναμή της και κατόπιν ευχαριστούν.

Άς παρακαλούμε τον Θεό να μας φωτίζει για το πως να συμπαραστεκόμαστε στις ώρες που πονούν οι αδελφοί μας και ας εκδηλώνουμε πρόθυμα και σω­στά την αγάπη μας.

«Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με..»: ο υψηλότερος τρόπος νοεράς προσευχής....

Όταν θα τον εξασκήσουμε αυτόν στην αρχή θα βρούμε κάποια δυσκολία, αλλά μετά θα βρούμε πλάτος, φάρδος, ύψος, βάθος. Θα δημιουργηθή πρώτον μια χαρά μεμιγμένη με πόνο, μετά σιγά – σιγά χαρά, ειρήνη, γαλήνη. Αλλά και ο νους αφού γλυκανθή δεν θα μπορέσουμε να τον ξεκολλήσουμε από την προσευχή στην καρδιά και στην ευχή.

Θα δημιουργηθή τέτοια κατάστασις, που δεν θα θέλουμε να ξεκολλήσουμε. Θα καθήσουμε σε μια γωνιά, είτε όρθιοι, είτε καθισμένοι, θα σκύψουμε το κεφάλι και δεν θα θέλουμε να ξεκολλήσουμε από εκεί ώρες ολόκληρες.

Μπορούμε να καθήσουμε μια, δυο, τρεις, τέσσερες, πέντε, έξη ώρες κόκκαλο, και να μή μας κάνη καρδιά να σηκωθούμε, ούτε ο νούς να πάη πουθενά άλλου. Τον βλέπουμε μόλις πάει πουθενά άλλου, αμέσως τραβάει κάτω το κεφάλι. Γίνεται δηλαδή μια αιχμαλωσία στο θέμα της προσευχής. Ο τρόπος αυτός της προσευχής είναι λίαν αποτελεσματικός.

Πρώτον θα φέρη την αμετεώριστον προσευχήν, θα φέρη χαρά, ειρήνη· συνάμα θα φέρη δάκρυα χαράς, διαύγεια του νού. Ο νούς θα γίνη δεκτικός θεωριών, θα δημιουργηθή μετά η απόλυτος καρδιακή ησυχία.

Δεν θα θέλη ο άνθρωπος να ακούη τίποτε απολύτως. Θα νομίζη ότι βρίσκεται σε μια Σαχάρα έρημο. Συνάμα θα γίνεται η ευχή και πιο σύντομα. Θέλω να την έχω σύντομα, θέλω αργά, όπως αναπαύεται η ψυχή, όπως της αρέσει εκείνη την ώρα.

Θα λέμε λοιπόν: «Κύριε – Ιησού – Χριστέ – ελέησόν με – Κύριε – Ιησού –…» και ο νούς θα παρακολουθή την ευχή όπως ένας μηχανικός παρακολουθεί το μηχάνημα που δουλεύει.

Ύστερα αφού δεν θα μπορούμε να πάρουμε άλλη αναπνοή θα εκπνέουμε σιγά – σιγά «Κύριε – Ιησού – Χριστέ – ελέησόν με, Κύριε – Ιησού –…», ώστε να φθάσουμε στο τέρμα. Άντε πάλι μια αναπνοή σιγά – σιγά. Όχι βιαστικά· απαλά, ήρεμα, ήσυχα, χωρίς βία.

«Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» και να δήτε ύστερα από λίγο στις δουλειές σας επάνω, μόλις παίρνετε αναπνοή θα λέτε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», υστέρα στην εκπνοή πάλι την ευχή. Μόνη της η καρδιά τόσο θα αναπαυθή και ο νούς όπου και να βρίσκεται θα παίρνετε αναπνοή και ο νους θα λέγη την ευχή.

Βέβαια μπορεί να μη λέτε τρεις ευχές, πάντως μία θα λέτε τουλάχιστον. Και ύστερα θα αποκτηθή ένας ρυθμός, ένας μηχανισμός ρυθμισμένος μαστορικά, και θα δήτε κατόπιν τα αποτελέσματα που θα έχη αυτή η προσευχή. Θα τραβάη όλο και πιο πολύ.

Θα λέτε: πέρασε ένα τέταρτο, και θάχουν περάσει δύο ώρες. Τόσο δεν θα θέλη ο άνθρωπος να ξεκολλήση ο νούς του από την καρδιά και από το να ακούη την προσευχή. Τί τα θέλεις τα ψαλσίματα, τι θέλεις εκείνο;

Γι’ αυτό οι Πατέρες στάς ερήμους δεν χρειάζονταν τέτοια πράγματα. Βέβαια αυτά επικυρώνονται από την εκκλησίαν. Αλλά οι άνθρωποι που βρήκαν αυτόν τον τρόπον της νοεράς προσευχής, που είναι λίαν υψηλότερος των τυπικών, άφησαν τους τύπους και πιάσαν την ουσίαν.

Εμείς επειδή χάσαμε την ουσίαν, γιατί ίσως δεν έχουμε διδασκάλους να μας πουν, ή ότι δεν έχουμε την προαίρεσιν και την θέλησιν, πιάσαμε τα τυπικά. Έτσι οι σημερινοί μοναχοί κάνουν τον Εσπερινό τους, την ακολουθία τους, πέραν τούτου τίποτε. Κάνουν και την εργασίαν τους και λένε ότι κάνουν το καθήκον. Μα δεν έγινε το καθήκον.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων δημιούργησε μοναστήρι και είπε:

—«Πατέρες, κάντε τα καθήκοντά σας τα πνευματικά, κι εγώ θα σας τρέφω, για να μην έχετε μέριμνα για τα υλικά και υστερείτε από την προσευχή. Εγώ θα σας δίνω τα χρειαζούμενα κι εσείς προσεύχεσθε».

Απαντάει ο ηγούμενος:

—Μακαριώτατε Δέσποτα, εκτελούμε τα καθήκοντά μας. Διαβάζουμε την Πρώτη ώρα, την Τρίτη, την Έκτη και την Ενάτη, το Απόδειπνο, τον Εσπερινό, την Λειτουργία.

—Ά! λέει, φανερό είναι ότι είσαστε αμελείς. Και τις άλλες ώρες τι κάνετε;

Τί ήθελε να πή ο Άγιος Ιωάννης μ’ αυτά; Ότι δεν εκπλήρωναν το καθήκον τους, διότι δεν προσηύχοντο αδιάλειπτα.

Όταν σηκωθούμε για την ακολουθία μας, αφού αρχίσουμε το· «Βασιλεύ Ουράνιε», το Τρισάγιο, «Ελέησόν με ο Θεός», θα σκύψουμε το κεφάλι λίγο μπροστά στο στήθος, θα προσπαθήσουμε τον νου να τον ξεκολλήσουμε από κάθε τι και να τον βάλλουμε μέσα στο στήθος, μέσα στην καρδιά μας. Με το σκύψιμο θα βιάσουμε το νου μας να μπή εκεί μέσα.

Αφού μπή εκεί μέσα, θα αρχίσουμε με την εισπνοή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» και το κομποσχοίνι θα δουλεύη. Και να δήτε. Βέβαια στις αρχές μπορεί να γίνη λίγο δυσκολία, αλλά λίγο επιμονή και υπομονή και θα φέρη το αποτέλεσμα.

Μετά σαν πάρη φωτιά και γλυκανθή λιγάκι και μπή στο νόημα δεν τον πιάνει κανένας, όλη νύχτα να καθήση. Και τότε θα δήτε, θα περνάη η ώρα και θα λέτε: Μα τώρα άρχισα την προσευχή.

Και θα βρήτε μεγαλυτέρα ωφέλεια στον τρόπο αυτό της προσευχής. Και ποιός βέβαια είναι ο σκοπός μας που ήρθαμε εδώ; Δεν ήρθαμε να βρούμε τον Θεόν; Δεν ήρθαμε να βρούμε την ειρήνη; να απαλλαγούμε από τα πάθη;

Γέροντας Εφραίμ, Προηγούμενος Ι.Μ. Φιλοθέου

Ξέρουμε τελικά τι μας συμφέρει ; Για ποιό συμφέρον προσευχόμαστε; ...

Εδώ μπαίνουν και κάποια σοκαριστικά ερωτήματα. Δεν τα απαντάμε διότι τα θεωρούμε αυτονόητα ενώ δεν είναι . Λέμε να παντρευτεί το παιδί μας, μήπως όμως δεν κάνει ακόμα για γάμο διότι είναι ανώριμο; Λέμε στο παιδί μας να παντρευτεί και να μας φέρει εγγόνι. Είμαστε σίγουροι ότι έχει την ωριμότητα για κάτι τέτοιο; Το προετοιμάσαμε το παιδί μας ώστε να γίνει πατέρας και μητέρα εν Χριστώ ή απλά δίναμε τόσα χρόνια χαρτζιλίκια, προσφέραμε μια επιφανειακή ηθική, πληρώναμε φροντιστήρια και ενδιαφερόμασταν απλά να μεγαλώσει το παιδί μας. Για πνευματική ωρίμανση τι κάναμε; Έρχονται 30 χρονών παιδιά να παντρευτούνε και έχουν μυαλό 15χρονου. Για όλο αυτό ποιος φταίει άραγε;  

Όταν λέω στις νέες μητέρες ότι σκοπός και στόχος δεν είναι μια επιφανειακή διαπαιδαγώγηση του παιδιού σας (να το ταϊζουμε και να το μεγαλώνουμε) διότι κάτι τέτοιο κάνουν και τα ζώα, αλλά να προετοιμάσετε το παιδί σας για τη Βασιλεία των Ουρανών, σοκάρονται!!!!… Δεν είναι κουκλάκι από το jumbo που απλά πρέπει να το κάνουμε να λειτουργήσει σωστά αλλά να το προετοιμάσουμε για τον ουρανό.

Είχε δίκιο ο Μακαριστός Σιατίστης Παύλος σε αυτά που έλεγε ότι πολλοί γονείς νοιάζονται για τα εμβόλια που θα κάνουν στα παιδιά, αγγλικά, μπαλέτα, πιάνα, γλώσσες αλλά για τον Χριστό δεν νοιάζεται κανείς. Για τη σωτηρία της ψυχής τους ελάχιστοι γονείς νοιάζονται και γονατίζουν προσευχόμενοι. Θα κάνουμε ένα παιδί διότι πρέπει να διαιωνιστεί το όνομα από το σόι και όλα καλά, τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες.

Ελάχιστα χαρτάκια προσευχής, προσφόρων, παρακλήσεων θα είναι για τη μετάνοια και τη σωτηρία των παιδιών. Όλα τα αιτήματα που μας φέρνει ο κόσμος είναι κοσμικής φύσεως : «Να περάσει στις εξετάσεις, να βρει άνθρωπο να παντρευτεί, να μου κάνει εγγόνι, να βρει δουλειά, να πάρει προαγωγή». Μόνο τέτοια αιτήματα αντικρύζουμε. Πολλές φορές λέω σε όσους φέρνουν τέτοια χαρτάκια: «Ωραία όλα αυτά αλλά δεν θέλετε τα παιδιά σας να σωθούν; Να σώσουν την ψυχή τους , να μετανοήσουν;» και με κοιτάνε όλοι σαν εξωγήινο.

Αγαπητοί γονείς, και γιαγιάδες ….. Γονατίστε για τα παιδιά σας όσο είναι καιρός. Αφήστε τις ματαιόδοξες κοσμικότητες και προσευχηθείτε για την ψυχή τους διότι αυτό είναι τελικά που χρειάζονται τα παιδιά και τα εγγόνια σας, άλλο αν δεν σας το λένε. Μην τα χρησιμοποιείτε σαν προϊόντα ματαιοδοξίας ή προέκταση των ανασφαλειών σας. Δεν είναι αντικείμενα, είναι άνθρωποι με ψυχή και σώμα και ο άνθρωπος χωρίς Χριστό δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. Ας παρακαλέσουμε λοιπόν τον Κύριο για αυτά που πραγματικά μας συμφέρουν και δεν είναι άλλο από αιτήματα σωτηρίας και μετανοίας. Στα υπόλοιπα ξέρει ο ίδιος ο Κύριος ποιους δρόμους θα ανοίξει. Καλό αγώνα.

 π. Σπυρίδων Σκουτής!

Κάθε λέξη της προσευχής είναι για τον κεκοιμημένο όπως μια σταγόνα νερού για ένα διψασμένο...

Συγγενείς και αγαπημένοι φίλοι των αποθανόντων! Κάντε ότι είναι αναγκαίο γι’ αυτούς και ότι εναπόκειται στη δύναμη σας.

Αντί να δαπανάτε χρήματα σε εξωτερικούς στολισμούς του φέρετρου και του τάφου, βοηθήστε τούς φτωχούς υπέρ της μνήμης των δικών σας κεκοιμημένων και ενισχύστε τις εκκλησίες, όπου προσφέρονται προσευχές υπέρ αυτών.

Δείξτε ευσπλαχνία στους αποθανόντες και φροντίστε για το καλό της ψυχής τους. Από αυτό το μονοπάτι θα περάσουμε όλοι.

Και τότε πόσο μεγάλη θα είναι ή επιθυμία μας να μας θυμούνται στις προσευχές. Ας είμαστε ευσπλαχνικοί με τούς κεκοιμημένους. Μόλις κάποιος αποβιώσει, καλέστε αμέσως έναν ιερέα, ό όποιος αναγιγνώσκει τη «Συγχωρητική ευχή μετά θάνατον». Καταβάλετε κάθε προσπάθεια προκειμένου ή νεκρώσιμη ακολουθία να τελεστεί σε εκκλησία, ενώ εσείς μέχρι τη στιγμή εκείνη να αναγιγνώσκετε το Ψαλτήριο στο προσκέφαλο του αποθανόντος.

Ή νεκρώσιμη ακολουθία δεν χρειάζεται να είναι περίτεχνη, αλλά δεν πρέπει να είναι συντομευμένη· μη σκέφτεστε τον εαυτό σας και τη δική σας άνεση, αλλά τούς αποθανόντες, τούς οποίους θα αποχωριστείτε για πάντα. Εάν στην εκκλησία υπάρχουν πολλοί κεκοιμημένοι ταυτοχρόνως, μη προβάλλετε αντίρρηση να τελεστεί κοινή νεκρώσιμη ακολουθία.

Είνα καλύτερο όταν μία νεκρώσιμη ακολουθία τελείται για δύο ή περισσότερους κεκοιμημένους ταυτοχρόνως, καθώς οι προσευχές όλων των οικείων τους συγκεντρώνονται και γίνονται πιο θερμές, παρά όταν ή μία ακολουθία διαδέχεται την άλλη και συντομεύεται λόγω έλλειψης χρόνου και ενέργειας· επειδή ή κάθε λέξη της προσευχής είναι για τον κεκοιμημένο όπως μία σταγόνα νερού για ένα διψασμένο.

Παρομοίως, είναι σημαντικό να φροντίζετε για την καθημερινή μνημόνευση των αποθανόντων στη Θεία Λειτουργία κατά τη διάρκεια των πρώτων σαράντα ήμερων. Συνήθως, στις εκκλησίες όπου έγινε ή νεκρώσιμη ακολουθία τελούνται καθημερινές ακολουθίες, κατά τις όποιες οι αποθανόντες μνημονεύονται στην πορεία των σαράντα ήμερων και περαιτέρω.

Εάν, όμως, ή νεκρώσιμη ακολουθία τελείται σε μία εκκλησία όπου δεν τελούνται καθημερινές ακολουθίες, οι οικείοι του αποθανόντος οφείλουν να ρυθμίσουν να μνημονεύεται το όνομά του σε εκκλησία όπου τελούνται καθημερινές ακολουθίες.

Επιπλέον, είναι καλό να αποστέλλεται το όνομα του αποθανόντος για μνημόνευση σε μοναστήρια και στην Ιερουσαλήμ, σε ιερούς τόπους όπου αναπέμπονται αδιάκοπες προσευχές. Είναι σημαντικό ή επί σαράντα ημέρες μνημόνευση να αρχίζει αμέσως μετά την κοίμηση του προσώπου, όταν ή ψυχή έχει ιδιαιτέρως ανάγκη των προσευχών.

Ας φροντίσουμε για εκείνους πού έχουν προηγηθεί στον άλλο κόσμο και ας κάνουμε γι’ αυτούς ότι μπορούμε, ενθυμούμενοι ότι: «μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται».

Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς,

Το γνωρίζατε; - Να γιατί η βλασφημία του Αγίου Πνεύματος αποτελεί ασυγχώρητο αμάρτημα...

Όπως είναι γνωστό, το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός.

Το Άγιο Πνεύμα, είναι ομοούσιο με τα πρόσωπα του Πατρός και του Υιού και κατά το Σύμβολο της Πίστεως «συνπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και με τον Υιό, ίσο κατά τη λατρεία και την τιμή. Στα χωρία της Αγίας Γραφής αποκαλείται ως «Παράκλητος», ο οποίος θα έλθει να αντικαταστήσει τον απερχόμενο ήδη Κύριο.

Οι πατέρες της Εκκλησίας αναφέρουν ότι η βλασφημία προς το Άγιο Πνεύμα αποτελεί ασυγχώρητο αμάρτημα.

Στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, το Άγιο Πνεύμα παρουσιάζεται να ερευνά τα βάθη του Θεού, να διαιρεί και να ενεργεί τα χαρίσματα στα μέλη της Εκκλησίας, να κατοικεί μέσα μας έχοντας ως ναό το σώμα μας, να μας αναγεννά και να μιλά μέσω των προφητών και των θεόπνευστων ανδρών.

Η διδασκαλία περί του Αγίου Πνεύματος κηρύχτηκε από την Εκκλησία από τα αποστολικά ακόμα έτη, αλλά έλαβε οριστική διατύπωση κατά την εποχή της Α΄ και Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, όταν και είχαν ανακύψει οι αμφισβητήσεις περί της Θεότητας του Αγίου Πνεύματος, υπό των πνευματομάχων, ιδίως δε των Ανομοίων και των Μακεδονιανών.

Το Άγιο Πνεύμα «εκπορεύεται αϊδίως εκ του Πατρός», και αποστέλλεται από τον Υιό, κατά Θεία οικονομία, στον κόσμο τελειώνοντας το έργο της απολυτρώσεως, όπως ρητά αναφέρεται στο Ιωάννη 15,26. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, μόνο «ο Πατήρ αιτία εστί…του Πνεύματος», και όχι και ο Υιός, όπως δογμάτισαν οι Ρωμαιοκαθολικοί με το Φιλιόκβε (Filioque).

Το Άγιο Πνεύμα έχει την αιτιατή αρχή του στον Πατέρα, με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι ο Υιός. Έτσι ο Υιός γεννάται προαιωνίως από τον Πατέρα, ενώ το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται προαιωνίως από τον Πατέρα. Αυτά αποτελούν και τα λεγόμενα υποστατικά ιδιώματα τους, δηλαδή οι μη κοινές ιδιότητες που έχουν οι υποστάσεις της Τριάδας.

Με πόνο και δάκρυα θα λάβεις τη χάρη...

Να, έμαθες ότι είσαι πηλός, πτωχός και γυμνός. Τώρα ζήτησε απ’ αυτόν που μπορεί να αναπλάσει τη φύση να σε πλουτίσει. Και, αν σου δώσει πολύ ή λίγο, αναγνώρισε τον ευεργέτη σου.

Και μη σφετερισθείς τα ξένα ως δικά σου. Με πόνο και δάκρυα θα λάβεις τη χάρη. Και πάλι με δάκρυα χαράς και ευχαριστίας, με φόβο Θεού θα την κρατήσεις. Με θέρμη και ζήλο ελκύεται· με ψυχρότητα και αμέλεια χάνεται.

Δεν σου ζητεί περισσότερο ο Χριστός για να σου δώσει τα άγιά Του χαρίσματα· μόνο να αναγνωρίζεις ότι, ό,τι καλό και αν έχεις, είναι δικό Του. Και να συμπαθείς αυτόν που δεν έχει.

Να μην τον κρίνεις ότι δεν έχει· ότι είναι αμαρτωλός, φαύλος, πονηρός, φλύαρος, κλέπτης, πόρνος και ψεύτης. Εάν αποκτήσεις αυτή την επίγνωση, δεν μπορείς ποτέ να κρίνεις κανένα, έστω και αν τον βλέπεις να αμαρτάνει θανάσιμα• γιατί αμέσως θα λες·

«Δεν έχει, Χριστέ μου, τη χάρη σου, γι’ αυτό αμαρτάνει. Αν φύγεις και από μένα θα πράξω χειρότερα. Αν στέκω, στέκω, γιατί Συ με βαστάζεις. Τόσο βλέπει ο αδελφός, τόσο κάνει. Είναι τυφλός. Πώς τον θέλεις να βλέπει χωρίς μάτια; Είναι πτωχός. Πώς γυρεύεις να είναι πλούσιος; Δος του πλούτο να έχει. Δος του μάτια να βλέπει».

Εάν ζήτησεις το δίκαιο για οποιοδήποτε πράγμα, που θα σε αδικήσει, ατιμάσει, βρίσει, κτυπήσει, διώξει ή τη ζωή σου επιβουλευθεί ο πλησίον σου, και πάλι εσύ είσαι άδικος, εάν τον θεωρήσεις αίτιο ή τον κατηγορήσεις με εμπάθεια.

Γιατί ζητείς απ’ αυτόν αυτό που δεν του το έδωσε ο Θεός. Εάν εννοήσεις καλά αυτό που σου λέω, όλους θα τους θεωρείς ανεύθυνους, για οποιοδήποτε σφάλμα, και μόνον εσύ θα είσαι για όλα υπεύθυνος.

Γιατί τρεις εχθροί πολεμούν το ανθρώπινο γένος• οι δαίμονες, η ίδια η φύση μας και η συνήθεια. Εκτός απ’ αυτά άλλος πόλεμος δεν υπάρχει.

Αν λοιπόν αφαιρέσεις τον δαίμονα, που τυραννεί όλη την ανθρωπότητα, τότε θα είμαστε όλοι καλοί. Να σε ποιόν πρέπει να δώσεις το άδικο. Αυτόν να μισήσεις, να κατακρίνεις και μέχρι τέλους να τον έχεις εχθρό.

Ο άλλος εχθρός είπαμε ότι είναι η φύση, που, από τη στιγμή που ο άνθρωπος καταλάβει τον κόσμο, αυτή αντιτάσσεται στο νόμο του πνεύματος, και ζητεί ό,τι είναι για την απώλεια της ψυχής. Να και ο άλλος εχθρός, που είναι άξιος μίσους εφ’ όρου ζωής. Αυτόν πρέπει να κατακρίνεις, να κατηγορείς.

Έχουμε και τον τρίτο εχθρό, τη συνήθεια· συνηθίζοντας να πράττουμε κάθε είδος κακίας γίνεται σε μας έξη και γίνεται δεύτερη φύση και κατέχει ως νόμο την αμαρτία. Και απαιτείται αντίστοιχος αγώνας για να λάβουμε θείαν αλλοίωση και απαλλαγή. Να λοιπόν, και ο τρίτος εχθρός, που είναι άξιος μίσους τελείου.

Εάν θέλεις λοιπόν ο πλησίον σου να είναι σε όλα καλός, όπως σου αρέσει, αφαίρεσέ του τους τρεις αυτούς εχθρούς με τη χάρη που έχεις. Αυτό είναι το δίκαιο, αν ζητάς να το βρεις: Να κάνεις ευχή στο Θεό να τον απαλλάξει από αυτούς τους εχθρούς. Και τότε θα είσαστε σύμφωνοι.

Αν δε και ζητήσεις διαφορετικά να βρεις το δίκαιο, θα είσαι πάντοτε άδικος, και επομένως η χάρη είναι ανάγκη να πηγαίνει – να έρχεται, μέχρις ότου βρει ανάπαυση στη ψυχή σου. Διότι, τόση χάρη δικαιούται να έχει ο άνθρωπος, όσο πειρασμό ευχαρίστως υπομένει, όσο βάρος του πλησίον του αγογγύστως βαστάζει.

Λοιπόν τα προηγούμενα γράμματα που σου έστειλα περιείχαν την «πράξη». Αυτό που έγραψα τώρα περιέχει τον «φωτισμό». Από την πράξη λαμβάνει ο άνθρωπος φωτισμό γνώσεως. Διότι η πράξη είναι τυφλή και ο φωτισμός είναι οι οφθαλμοί, με τους οποίους βλέπει ο νους εκείνο που δεν το έβλεπε πρώτα.

Τώρα λοιπόν έχει λυχνάρι και μάτια και βλέπει αλλιώς τα πράγματα. Πρώτα ήταν η χάρις της πράξεως, άλλα τώρα έλαβε δεκαπλάσια χάρη. Τώρα έγινε ο νους ουρανός. Βλέπει μακριά. Έχει χωρητικότητα περισσότερη από την προηγούμενη. Τώρα του λείπει η θεωρία.

Άγιος Παϊσιος: Πως τακτοποιείται ο άνθρωπος και ακτινοβολεί το πρόσωπό του...

Έχω προσέξει ότι ένας ταπεινός λογισμός κάνει τον άνθρωπο να λάμπη, να ακτινοβολή. Όταν ο άνθρωπος παίρνη όλο το σφάλμα επάνω του, τον λούζει η Χάρις του Θεού.

Ήρθε προχθές ένας γιατρός που έχει πολλά παιδιά και μου είπε: «Πάτερ μου, έχω πολλή υπερηφάνεια και γίνεται αιτία η δική μου υπερηφάνεια να κάνουν αταξίες τα παιδιά». Και το έλεγε αυτό μπροστά στα παιδιά του και τα μάτια του ήταν βουρκωμένα, αλλά το πρόσωπό του έλαμπε!

Το ίδιο πρόσεξα προ ημερών και εδώ. Ήρθαν μερικές αδελφές να συζητήσουμε. Είπαμε διάφορα· αναγκάστηκα να τις μαλώσω πολύ. Μία από αυτές δεν βοηθήθηκε καθόλου· κρύα ήρθε, κρύα έφυγε· μόνον εκεί πέρα έλεγε τα κουσούρια των άλλων χαρτί και καλαμάρι –βλέπεις, όποιος δεν κάνει δουλειά στον εαυτό του, έχει αυτό το …χάρισμα!

Μία άλλη στρυμώχθηκε, μέχρι που έκλαψε. Ταπεινώθηκε, αλλά μετά έλαμπε το πρόσωπό της. Βλέπετε τί κάνει ένας ταπεινός λογισμός με συντριβή! Αμέσως πάνε όλα τα κουσούρια στην άκρη, τακτοποιείται ο άνθρωπος και ακτινοβολεί το πρόσωπό του· ενώ με έναν λογισμό υπερήφανο ή βλάσφημο σκοτεινιάζει.

Όσο ανεβάζει πνευματικά την ψυχή ένας πολύ ταπεινός λογισμός που θα φέρη για μια στιγμή ο άνθρωπος, δεν την ανεβάζουν χρόνια ολόκληρα αγώνες υπερφυσικοί. Η ταπείνωση καλλιεργείται με το φιλότιμο, καλλιεργείται και με την κοπριά των πτώσεων. Ανάλογα.

Ένας φιλότιμος άνθρωπος ό,τι καλό έχει το αποδίδει στον Θεό. Βλέπει τις πολλές ευεργεσίες του Θεού, καταλαβαίνει ότι δεν έχει ανταποκριθή, ταπεινώνεται και δοξολογεί διαρκώς τον Θεό.

Και όσο ταπεινώνεται και δοξολογεί τον Θεό, τόσο τον λούζει η θεία Χάρις. Αυτή είναι η εκούσια ταπείνωση. Ενώ η ταπείνωση που φέρνουν οι διαρκείς πτώσεις είναι η ακούσια ταπείνωση.

Φυσικά η εκούσια ταπείνωση έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την ακούσια. Μοιάζει με χωράφι που έχει καλό χώμα και καρπίζουν τα δένδρα, δίχως λίπασμα ή κοπριά, και οι καρποί τους είναι νόστιμοι.

Η ακούσια ταπείνωση μοιάζει με χωράφι που έχει αδύνατο έδαφος καί, για να δώση καρπούς, πρέπει να ρίξης και λίπασμα και κοπριά, και πάλι οι καρποί του δεν θα είναι τόσο νόστιμοι…

Ο Θεός θέλει να έχουμε μόνο λίγη ταπείνωση, για να συγγενεύουμε μαζί Του, και μετά όλες οι δωρεές Του έρχονται άφθονες η μία μετά την άλλη. Γιατί ο Θεός χρωστά κατά κάποιον τρόπο στον ταπεινό άνθρωπο πολλή Χάρη και του την δίνει ως δώρο, χωρίς εκείνος να την ζητήση. Είναι πνευματικός νόμος αυτό.

«Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν» ( Ιακ. 4, 6· Α´ Πέτρ. 5, 5) δεν λέει το Ευαγγέλιο; Έτσι τα έχει κανονίσει ο Θεός. «Είμαι ταπεινός» θα πή: «Έχω θεία Χάρη»! Πολύ ταπεινός, πολλή Χάρη λαμβάνει από τον Θεό, γιατί ο ταπεινός σαν σφουγγάρι την ρουφάει την θεία Χάρη.

Από το βιβλίο: Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι Ε’ – Πάθη και Αρετές»

Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης: Αφού ο Γέροντας δεν έχει δίκαιο, γιατί επιμένει;

Πολλοί πλησίαζαν τον Γέροντα για να λύσουν τις πνευματικές απορίες τους. Ιδιαίτερα οι μοναχοί έθεταν το θέμα των σχέσεών τους με τον Γέροντα και τους παραδελφούς τους...

Στην σημερινή εποχή πλήθυνε το δικαίωμα και ο αυταρχισμός. Η νέα γενιά ζει μέσα σε ένα κοσμικό περιβάλλον, που συνεχώς εξαπλώνεται και που διέκοψε την επαφή και συνύπαρξη με την παλαιά γενεά. Αυτό στην καλογερική ζωή προκαλεί διακοπή και ασυμφωνία.

Οι παλαιότεροι Γέροντες, που είναι οι φορείς της παραδόσεως, φαίνονται σήμερα στους νέους πού… προσέρχονται στον μοναχισμό λίγο παράξενοι. Όσοι από τους νέους έχουν καταρτισθεί με την μελέτη των Πατερικών κειμένων δεν δυσκολεύονται, γιατί αντελήφθησαν το θέμα της πίστεως και της υπακοής στον Γέροντα.

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πως διατηρείς την ουράνια χαρά και την ειρήνη

Στους περισσότερους όμως γεννιούνται διλήμματα και προβάλουν το «γιατί;». Αφού ο Γέροντας δεν έχει δίκαιο, γιατί επιμένει; Ή αφού δεν γνωρίζει καλά, γιατί θέλει να τον υπακούομε; Σε αυτό το φαύλο κύκλο του ορθολογισμού στεκόταν, ο μακάριος, ως πραγματικός φάρος διακρίσεως.

Όποιος πρόβαλλε ερωτήσεις και λάθη ή ελαττώματα ή και παραλείψεις του Γέροντος του απαντούσε στερεότυπα: «Παιδί μου, ο καρπός της ησυχίας που επιδιώκεις είναι να επιδιώκεις νά… βλέπεις τους άλλους ως αγίους, ως αγγέλους. Όταν βλέπεις στους άλλους ελαττώματα και ιδίως στον Γέροντά του, να ξέρεις ότι έπεσε η πνευματική σου ζωή, υποβιβάστηκε, και χρειάζεται πολλή μετάνοια και αυτομεμψία.

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Θεός δεν με ακούει, εγώ πόσο Τον ακούω;

Όταν βλέπω και κρίνω μέσα μου τους αδελφούς μου, να ξέρω ότι δεν πάω καλά. Πρέπει να πιστέψω καλά μέσα μου, ότι ο κάθε αδελφός είναι καλός και άγιος και μόνο εγώ είμαι ο πιο αχρείος. Σε κάθε παρεξήγηση να βάζω εγώ μετάνοια, είτε φταίω είτε όχι, για να είμαι πάντα ειρηνικός με τους άλλους και να είναι μαζί μου η Χάρις του Θεού. Ποτέ να μην κοινωνήσω τα θεία Μυστήρια αν έχω πικράνει κάποιον αδελφό και δεν έχω συνδιαλλαγεί μαζί του».

Ο Χαρισματούχος Υποτακτικός Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης
Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παναγία μου βοήθησε με! ...Παναγιά μου τι να κάνω;

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αφέσου στο Θεό και μη φοβάσαι! Ο Θεός θα κάνει το καλύτερο…

Ποια είναι η πραγματική αγάπη και με ποιο τρόπο έμαθε γι’ αυτήν η ανθρωπότητα;

Αγάπη: Έχουμε γνωρίσει την αγάπην του Θεού διά του Σωτήρος. Μέχρι τότε εμείς στην πραγματικότητα ούτε καν ξέραμε ποια είναι η πραγματική αγάπη.

Μόλις στο Σωτήρα γνωρίσαμε ότι η πραγματική αγάπη βρίσκεται στη σωτηρία των ανθρώπων από την αμαρτία, τον θάνατο και τον διάβολο.

Προ Αυτού υπήρχαν ιστορίες και παραμύθια περί θείας αγάπης. Αυτή όμως μπήκε για πρώτη φορά πραγματικά στο δικό μας γήινο κόσμο μόλις μ’ Εκείνον. Σε τι, εμείς οι καημένοι αιχμάλωτοι του θανάτου, της αμαρτίας και του διαβόλου, θα είχαμε πιστέψει και θα πιστεύαμε, εάν όχι σ’ Εκείνον ο οποίος μας σώζει απ’ αυτήν την πανκαταστροφική και φονική τριπλή δύναμη: της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου;

Ο Σωτήρας μας έδειξε ότι ο Θεός είναι αγάπηκαι ότι μόνον εκ της αγάπης και διά της αγάπης μένει μέσα στον άνθρωπο και τον σώζειαπό τον θάνατο, την αμαρτία και τον διάβολο. Έτσι δίνει δυνάμεις στον άνθρωπο, ώστε κι εκείνος με την αγάπη να μένει στο Θεό και να συνεισφέρει κάτι για τη σωτηρία του ζώντας εκ της αγάπης κατά τις εντολές του Θεού.

Έως την εμφάνιση του Θεανθρώπου Χριστού και τη σωτηρία του κόσμου που επετέλεσε Εκείνος, ήταν αδύνατο να φανεί ή να αποδειχθεί ότι ο Θεός είναι Αγάπη. Αλλά με τον Θεάνθρωπο και διά του Θεανθρώπου αυτό γίνεται η πιο οφθαλμοφανής αλήθεια και πραγματικότητα. Αλήθεια που μπορεί ο καθένας να επαληθεύσει με την προσωπική του εμπειρία, την προσωπική δοκιμή.

Ο Θεός με την αγάπη μένει στον άνθρωπο, με την αγάπη τον σώζει και ο άνθρωπος με την αγάπη πάλι μένει στον Θεό και με την αγάπη σώζεται. Ο άγιος Ευαγγελιστής κηρύττει το πιο μεγάλο, αλλά και το πιο πραγματικό, καινοδιαθηκικό ευαγγέλιο: «Ο Θεός αγάπη εστί και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ».

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς,Ερμηνεία των Επιστολών του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου.

Νά γίνει ὁ Θεός ἡ ζωή μας ( Γέροντας Σωφρόνιος )...

Κράτησε πριν απ’ όλα τη μνήμη του Θεού και την ειρήνη της καρδιάς.

Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για σένα, εφόσον δεν το κατέχεις ισχυρά. Πρόσεχε, μη δαπανάς χωρίς όφελος τις λίγες σωματικές σου δυνάμεις.

Για να βρεις τον σωστό δρόμο, είναι καλύτερο απ’ όλα να το ζητήσεις από τον ίδιο τον Θεό στην προσευχή:

«Κύριε, Συ ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα. Δώσε μου τη χαρά της γνώσεως του θελήματός Σου και των οδών Σου. Δίδαξέ με να Σε αγαπώ αληθινά με όλο μου το είναι, όπως μας παρήγγειλες.

Οικοδόμησε τη ζωή μου έτσι, όπως Εσύ ο Ίδιος την συνέλαβες στην προαιώνια βουλή Σου. Ναι, ακόμη και για μένα, γιατί Εσύ κανέναν δεν ξέχασες και κανέναν δεν έπλασες για απώλεια. Εγώ με αφροσύνη εκδαπάνησα τις δυνάμεις που μου έδωσες, αλλά τώρα, στο τέλος της ζωής μου, διόρθωσέ τα όλα Εσύ ο ίδιος, και ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα.

Αλλά έτσι, ώστε πραγματικά το θέλημά Σου να πραγματοποιηθεί στη ζωή μου, είτε εγώ το καταλαβαίνω είτε δεν το καταλαβαίνω μέχρι καιρού. Μην επιτρέπεις να πορευθώ σε ξένους δρόμους, που οδηγούν στο σκοτάδι, αλλά πριν παραδοθώ στον ύπνο του θανάτου, δώσε σε μένα την ανάξια να δω το Φως Σου, ω Φως του κόσμου».

Κι έτσι, με δικά σου λόγια, να προσεύχεσαι για όλα με τον ίδιο τρόπο. Θα περάσει κάποιος χρόνος και η δύναμη των λόγων αυτών θα εισχωρήσει στο εσωτερικό της υπάρξεώς σου, και τότε θα ρεύσει αυτομάτως ζωή, όπως ακριβώς θέλει ο Κύριος. Κρίνοντας όμως εξωτερικά δεν μπορούμε να αποφασίσουμε τίποτε.

Αλήθεια, όλο το νόημα της ζωής βρίσκεται στο να ζει ο νους και η καρδιά μας με τον Θεό· να γίνει ο Θεός η ζωή μας.

Αυτό και μόνο ο ίδιος ζητά. Γι’ αυτό και δημιουργηθήκαμε, για να ζήσουμε τη ζωή Του, και μάλιστα σε όλη την απειρότητά της.

Ο λόγος αυτός μπορεί να μας τρομάζει όταν βλέπουμε την τωρινή οικτρή κατάστασή μας, αλλά έτσι είναι, και δεν πρέπει να χάσουμε την πίστη αυτή. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι να υποβιβάσουμε και να μειώσουμε την ιδέα του Θεού για τον άνθρωπο. Το κάθε πάθημά μας, ακόμη και το άδικο, το γνωρίζει ο Θεός.

Γνωρίζει και συμπάσχει μαζί μας. Είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε “προσωπικές” σχέσεις μαζί Του, σχεδόν “ανθρώπινες”. Ελπίζω ότι με αντιλαμβάνεσαι. Καταλαβαίνεις ότι με τον όρο αυτό εννοώ τον εσωτερικό, ενδόμυχο σύνδεσμο με τον Θεό.

Γιατί ο όλος άνθρωπος κλήθηκε για τη ζωή εν Αυτώ, δηλαδή όχι μόνο η ανώτερη ικανότητά του για θεωρία, το “πνεύμα”, αλλά και τα αισθήματα, η ψυχή, ακόμη και το σώμα. Να ακόμη μία προσευχή:

«Κύριε Ιησού Χριστέ, Μονογενές Υιέ του Ανάρχου Σου Πατρός, διάνοιξε τους οφθαλμούς της εσκοτισμένης ψυχής μου, για να δω συνετά Εσένα, τον Δημιουργό και Θεό μου.

Σε παρακαλώ: Μη με απορρίψεις από το Πρόσωπό Σου, αλλά, παραβλέποντας όλη την αθλιότητά μου, όλην την ταπεινότητά μου, φανέρωσε μου το Φως Σου, ω Φως του κόσμου, και δος μου να γνωρίσω την αγάπη Σου προς τον άνθρωπο.

»Ω, γλυκύτατε Χριστέ, που εξαπέστειλες από τον Πατέρα στους αγίους μαθητές και Αποστόλους Σου το Πνεύμα το Άγιο, αυτό, Αγαθέ, κατάπεμψε και σε μας τους αναξίους και έτσι δίδαξέ μας τη γνώση Σου και φανέρωσέ μας τις οδούς της σωτηρίας Σου.

»Λάμψε σε μένα, ο Θεός, ο Θεός μου, το Φως Σου το αληθινό, για να δω και εγώ στο Φως Σου τη Δόξα Σου ως Μονογενούς παρά Πατρός, και να μορφωθεί μέσα μου η Εικόνα Σου η ακατάληπτη, σύμφωνα με την οποία δημιούργησες κατ’ αρχάς τον άνθρωπο.

»Ω, ο Θεός, ο Σωτήρας μου, το Φως του νου μου και το κραταίωμα της ψυχής μου, ας σκηνώσει σε μένα η αγαθό­τητά Σου, για να παραμένω και εγώ αδιάλειπτα σε Σένα, φέροντας παντοτινά μέσα μου το Πνεύμα Σου το Άγιο, ώστε να δώσει σε μένα να ομοιωθώ μαζί Σου, τον μόνο Κύριο μου, όπως ομοιώθηκαν μαζί Σου όλοι οι ανά τους αιώνες άγιοί Σου.

»Ναι, Κύριε Ιησού Χριστέ, κατά την αμετάθετη επαγγελία Σου, έλα μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο και σκήνωσε μέσα μου».

Γέροντας Σωφρόνιος!

Μετὰ τὶς δοκιμασίες ἀκολουθεῖ ἡ πνευματικὴ χαρά.. ( Ἃγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως )...

Οἱ πειρασμοὶ παραχωροῦνται γιὰ νὰ φανερωθοῦν τὰ κρυμμένα πάθη, νὰ καταπολεμηθοῦν κι ἔτσι νὰ θεραπευθεῖ ἡ ψυχή. Εἶναι καὶ αὐτοὶ δεῖγμα τοῦ θείου ἐλέους...

Γί’ αὐτὸ ἄφησε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸν ἑαυτό σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ καὶ ζήτησε τὴ βοήθειά Του, ὥστε νὰ σὲ δυναμώσει στὸν ἀγῶνα σου. Ἡ ἐλπίδα στὸ Θεὸ δὲν ὁδηγεῖ ποτὲ στὴν ἀπελπισία.

Οἱ πειρασμοὶ φέρνουν ταπεινοφροσύνη. Ὁ Θεὸς ξέρει τὴν ἀντοχὴ τοῦ καθενός μας καὶ παραχωρεῖ τοὺς πειρασμοὺς κατὰ τὸ μέτρο τῶν δυνάμεών μας. Νὰ φροντίζουμε ὅμως κι ἐμεῖς νὰ εἴμαστε ἄγρυπνοι καὶ προσεκτικοί, γιὰ νὰ μὴ βάλουμε μόνοι μας τὸν ἑαυτό μας σὲ πειρασμό.

Ἐμπιστευτεῖτε στὸ Θεὸ τὸν Ἀγαθό, τὸν Ἰσχυρό, τὸν Ζῶντα, καὶ Αὐτὸς θὰ σᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀνάπαυση. Μετὰ τὶς δοκιμασίες ἀκολουθεῖ ἡ πνευματικὴ χαρά. Ὁ Κύριος παρακολουθεῖ ὅσους ὑπομένουν τὶς δοκιμασίες καὶ τὶς θλίψεις γιὰ τὴ δική Του ἀγάπη. Μὴ λιποψυχεῖτε λοιπὸν καὶ μὴ δειλιάζετε…

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προσευχή ευγνωμοσύνης στο Χριστό

Δὲν θέλω νὰ θλίβεστε καὶ νὰ συγχύζεστε γιὰ ὅσα συμβαίνουν ἀντίθετα στὴ θέλησή σας, ὅσο δίκαιη κι ἂν εἶναι αὐτή. Μία τέτοια θλίψη μαρτυρεῖ τὴν ὕπαρξη ἐγωισμοῦ…

Προσέχετε τὸν ἐγωισμό, ποὺ κρύβεται κάτω ἀπὸ τὴ μορφὴ τοῦ δικαιώματος. Προσέχετε καὶ τὴν ἄκαιρη λύπη, δημιουργεῖται ὕστερ’ ἀπὸ ἕναν δίκαιο ἔλεγχο. Ἡ ὑπερβολικὴ θλίψη γιὰ ὅλα αὐτὰ εἶναι τοῦ πειρασμοῦ. Μία εἶναι ἡ ἀληθινὴ θλίψη…

Αὐτὴ ποὺ δημιουργεῖται, ὅταν γνωρίσουμε καλὰ τὴν ἄθλια κατάσταση τῆς ψυχῆς μας. Ὅλες οἱ ἄλλες θλίψεις δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ.

Φροντίζετε νὰ περιφρουρεῖτε στὴν καρδιά σας τὴ χαρὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ νὰ μὴν ἐπιτρέπετε στὸν πονηρὸ νὰ χύνει τὸ φαρμάκι του. Προσέχετε! Προσέχετε, μήπως ὁ παράδεισος, ποὺ ὑπάρχει μέσα σας, μετατραπεῖ σὲ κόλαση.

Ἃγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως!

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το πρωί που σηκώνεστε κάνετε προσευχή;

 (|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τι είναι η πίστη στο Θεό;

Άγιος Λουκάς Ιατρός: Τα καλά έργα δεν αρκούν για να σωθούμε...

Μεταξύ των ανθρώπων που ζουν γύρω μας υπάρχουν και αυτοί που δεν πιστεύουν στον Θεό και όμως κάνουν πολλά καλά έργα...

Συχνά ακούω την έξης ερώτηση: «Αυτό δεν είναι αρκετό, δεν θα σωθούν αυτοί οι άνθρωποι με τα καλά τους έργα»; Πρέπει οπωσδήποτε να δώσω την απάντηση.

Όχι, δεν θα σωθούν μόνο με τα καλά έργα. Γιατί δεν θα σωθούν; Γιατί έτσι είπε ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός, όταν «επηρώτησε… νομικός, πειράζων αυτόν και λέγων: »διδάσκαλε, ποια εντολή μεγάλη εν τω νόμω;» ο δε Ιησούς έφη αυτώ: »αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου…, αυτή εστί πρώτη και μεγάλη εντολή, δευτέρα δε όμοια αυτή, αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν»» (Μτ. 22, 35-39).

Αν η πίστη στον Θεό και η αγάπη προς Αυτόν είναι η πρώτη και η σπουδαιότερη εντολή του νόμου, αν η δεύτερη εντολή για την αγάπη προς τον πλησίον πηγάζει απ’ αυτή την πρώτη, και αν η αγάπη προς τον πλησίον παίρνει την δύναμη της από την αγάπη προς τον Θεό, τότε αυτό σημαίνει, ότι για να σωθεί κανείς πρέπει με όλη την καρδιά του να αγαπήσει τον Θεό, διότι αυτή είναι η πρώτη και η σπουδαιότερη εντολή του νόμου.

Τι σημαίνει σωτηρία; Το να σωθεί κανείς σημαίνει να κληρονομήσει την αιώνια ζωή, να μπει στην Βασιλεία του Θεού και να γίνει κοινωνός αυτής της Βασιλείας! τι είναι η Βασιλεία του Θεού και τι είναι η αιώνια ζωή;

Ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός είπε στους Εβραίους έναν πολύ θαυμαστό λόγο, ότι όλοι πρέπει να τρώνε τον Επουράνιο ‘Άρτο και ότι ο Επουράνιος αυτός Άρτος είναι η Σάρκα του, την οποία Αυτός δίνει για την σωτηρία του κόσμου και για να ζει ο κόσμος.

«Αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μη φάγητε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς» (Ίω. 6, 53).

Ποια ζωή; την ζωή την αιώνια. Δεν θα έχετε την αιώνια ζωή, δεν θα γίνετε κοινωνοί της Βασιλείας του Θεού και δεν θα σωθεί η ψυχή σας. Μπορεί να υπάρχει κάτι πιο ξεκάθαρο απ’ αυτό τον λόγο;

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κοινωνᾶμε ἀλλά δέν κοινωνᾶμε! ( Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης )

Αν δεν πιστεύουμε με όλη την καρδιά μας στον Θεό, αν δεν βαφτιζόμαστε, αν δεν κοινωνούμε του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, τότε η σωτηρία για μας δεν υπάρχει.

Βλέπετε, μόνο τα καλά έργα δεν αρκούν για να σωθούμε!

Ξέρουμε ότι και οι άπιστοι κάνουν καλά και δίκαια έργα. Και τότε δημιουργείται η ερώτηση: πώς να κρίνουμε τα καλά έργα που κάνουν οι άπιστοι, ποια είναι η άξια τους;

Βέβαια, όλα τα καλά έργα που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι έχουν την άξια τους, η οποία είναι μεγάλη. Το δεχόμαστε αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των καλών έργων που κάνουν οι άπιστοι και αυτών που κάνουν οι άνθρωποι, οι οποίοι με όλη την καρδιά τους πιστεύουν στον Θεό.

Ποια είναι η διαφορά; η διαφορά είναι η εξής: υπάρχει πλήθος ανθρώπων, πολύ δυνατών ανθρώπων, που θυσίασαν όλα, ακόμα και την ίδια τη ζωή τους, για χάρη του λαού τους. Υπήρχαν πολλοί τέτοιοι άνθρωποι ακόμα και στη δική μας εποχή. Υπήρχαν λοιπόν πολλοί άνθρωποι που έδωσαν τη ζωή τους για το καλό του λαού τους και του δικού τους έθνους.

Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που θυσιάζουν τη ζωή τους για χάρη της δικής τους τάξης. Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των καλών έργων;

Αυτή η αγάπη τους προς το λαό τους όσο καλή και να είναι, είναι η αγάπη μόνο προς το δικό τους λαό και ταυτόχρονα μ’ αυτή υπάρχει και μίσος προς τους ανθρώπους άλλων φυλών και τάξεων. Η αληθινή όμως και γνήσια αγάπη, η ευάρεστη στον Θεό δεν μπορεί να έχει μίσος, αυτή αγκαλιάζει τα πάντα, είναι καθολική.

Χρειάζεται άσκηση, χρειάζεται κόπος, χρειάζεται να αναγκάζουμε τον εαυτό μας να κάνουμε το καλό. Πρέπει να αποστραφούμε το κακό, την οποιαδήποτε αδικία και να στραφούμε στην αλήθεια.

Χρειάζεται αγώνας για να κάνουμε καλά έργα. Μόνο τότε, όταν, με μεγάλες και επίμονες προσπάθειες, καθαρίζουμε την καρδιά μας και έτσι προσελκύουμε τη χάρη του Θεού, τότε, όταν αυτή η χάρη ανάβει στην καρδιά μας την θεία αγάπη, την αγάπη προς όλους τους ανθρώπους, η οποία δεν μισεί κανέναν, μόνο τότε αυτή η αγάπη, μαζί με την πίστη, μας ανοίγει δρόμο προς την Βασιλεία του Θεού.

Λοιπόν, δεν είναι αρκετά μόνο τα καλά έργα και δεν αρκεί μόνο η ηθική, χρειάζεται και η πίστη.

Διότι μόνο η Θρησκεία, μόνο η Πίστη στον Θεό και η κοινωνία μαζί Του μας δίνει τη δύναμη να κάνουμε γνήσια καλά και ευάρεστα στον Θεό έργα.

Αυτή την δύναμη δεν την δίνει η ηθική και μεγάλο λάθος κάνουν αυτοί που νομίζουν ότι μπορούμε να αντικαταστήσουμε την θρησκεία με κάποια ηθική διδασκαλία.

Πρέπει η θεία χάρη να κατοικήσει στην καρδιά μας για να γίνει αυτή ναός του Παναγίου Πνεύματος. Αμήν.

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πως θα γνωρίζουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού;

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το όπλο κατά του διαβόλου ( Άγιος Νεκτάριος )

Ἡ ἀμέλεια, ὁ ἀκοίμητος κίνδυνος τοῦ πιστοῦ...( Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός )

Σε σχετικές ερωτήσεις μας, απαντούσε ότι η αμέλεια είναι η κύρια αιτία της αποτυχίας του ανθρώπου στον πνευματικό σκοπό του. Τον ρώτησα κάποτε, πώς οι Πατέρες προβάλλουν ως αφορμή την κενοδοξία;

Και απάντησε ναι και αυτή μας επιβουλεύεται, αλλά όχι όλους παρά μόνο όσους ξεγελάσει και πάλι λίγους, γιατί η κενοδοξία φθείρει τους συγκεντρωμένους θησαυρούς, ενώ η αμέλεια δεν αφήνει να τους συνάξεις. Η αμέλεια μοιάζει με ανομβρία, που δεν αφήνει να φυτρώσει τίποτε.

Η κενοδοξία βλάπτει όσους έχουν καρπό, όσους έχουν προχωρήσει, ενώ η αμέλεια ζημιώνει όλους. Εμποδίζει αυτούς που θέλουν να ξεκινήσουν και σταματά αυτούς που προχώρησαν.

Δεν επιτρέπει την μάθηση σε αυτούς που αγνοούν και εμποδίζει την επιστροφή σε αυτούς που πλανήθηκαν. Δεν αφήνει να σηκωθούν όσοι έπεσαν και γενικά είναι όλεθρος για όσους αιχμαλωτίζονται από αυτήν.

Με πρόφαση τις φυσικές ανάγκες και τον κόπο που προέρχεται από τον αγώνα, γίνεται η απατηλή πιστευτή και ως καλός αγωγός -η ακηδία- μας μεταφέρει και μας παραδίνει στην φιλαυτία, τον γενικότερο εχθρό.

Μόνο η ανδρεία ψυχή, με βάση την πίστη και την ελπίδα προς τον Θεό, ανατρέπει αυτήν την επιβουλή. διαφορετικά, γλυτώνει δύσκολα όποιος έχει άγνοια από αυτά τα δίχτυα.

Ταλαιπωρεί πολύ αυτούς που μένουν μόνοι και όσους αποφεύγουν την προγραμματισμένη ζωή, ενώ αδυνατεί να βλάψει τους υποτακτικούς και αυτούς που διακονούν.

Η αμέλεια, ο ακοίμητος κίνδυνος του πιστού.

Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού!

Και τα δαιμόνια και οι αρρώστιες κι όλα τα πάθη με τη νηστεία και την προσευχή αποβάλλονται» Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης...

«Ἡ νηστεία εἶναι ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ μεῖς νὰ νηστεύουμε, παιδιά μου. Δὲ μ’ ἔβλαψε ἡ νηστεία μέχρι σήμερα ποὺ εἶμαι 70 χρονῶν. Ἡ μητέρα μου μ’ ἔμαθε νηστεία παιδιόθεν...

Δὲν κάνω τὸν ὑποκριτὴ ὅτι, παιδιά μου, νηστεύω, ἀλλὰ αὐτὰ μὲ δίδαξαν οἱ γονεῖς μου καὶ μέχρι σήμερα αὐτὰ τηρῶ, τέκνα μου. Δὲν μὲ ἔβλαψε ποτὲ ἡ νηστεία κι ας ἔχω ἀσθένειες πάνω μου. Εἶπαν οἱ γιατροὶ καὶ οἱ Ἐπίσκοποι: Ἡ νηστεία κι αὐτὴ ἡ λιτοδίαιτα πολὺ ὠφελοῦν τὸν ἄνθρωπο.

Ἐφόσον ὠφελεῖ ὅταν ὁ γιατρός, μὲ συγχωρεῖτε, μᾶς λέει: πέντε μέρες πάτερ μου, δὲ θὰ πιεῖς νερὸ οὔτε μία σταγόνα, γιὰ νὰ κάνουμε μία θεραπεία, νὰ δοῦμε τὸ σῶμα σου τί ἔχει. Λοιπὸν πέντε μέρες ἄντεξα. Πολὺ καλὸ μὲ εἶχε κάνει. Ε, πόσο μᾶλλον ὠφελεί οταν νηστεύουμε γιὰ τὴν ψυχή μας! Ἀλλὰ καὶ στὸ σῶμα αὐτὸ κατοικεῖ ψυχὴ ἀθάνατος.

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πως θα γνωρίζουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού;

Γι’ αὐτὸ ἂς φροντίζουμε γιὰ τὴν ψυχή μας ποὺ εἶναι πράγμα ἀθάνατο. Νὰ νηστεύετε παιδιά μου, μὴν ἀκοῦτε ποὺ λένε δὲν εἶναι ἡ νηστεία τίποτε κι ὅτι τὰ λένε οἱ καλόγηροι. Δὲν τὰ λένε οἱ καλόγηροι παιδιά μου, μὲ συγχωρεῖτε, τὰ λέει ὁ Θεός.

Ἡ πρώτη ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ ἦταν ἡ νηστεία, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς νήστευσε.

Ἐμεῖς μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι νηστεύουμε; Ε, τρῶμε τόσα καὶ τόσα. Τώρα νηστεία, παιδιά μου, κάνουμε ἐμεῖς; Ὅταν τρῶμε, μὲ συγχωρεῖτε, τόσα καὶ τόσα φαγητά, ἔστω ἀλάδωτα, ἔστω… Ὑπάρχουν νηστίσιμα φαγητὰ πολλά. Ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ‘χει τὴν ὑγεία του καὶ τὴ θέληση… νὰ νηστέψει.

Κάποτε ἦρθε ἕνα πρόσωπο καὶ μοῦ λέει: παπά μου, μοῦ εἴπανε ὅτι νηστεία δὲν ὑπάρχει. Καὶ ὅτι ποιὸς εἶπε ὅτι ὑπάρχει νηστεία. Τοῦ εἶπα νὰ πεῖ στὸν Ἱερέα ν’ ἀνοίξει τὸ Βιβλίο να δεῖ ποὺ ὑπάρχει νηστεία. «Εἰ μὴ ἐν προσευχὴ καὶ νηστεία…», λέγει στὸ Εὐαγγέλιο ὁ Χριστός μας καὶ ἄλλα πολλά. Καὶ τὰ δαιμόνια καὶ οἱ ἀρρώστιες κι ὅλα τὰ πάθη μὲ τη νηστεία καὶ τὴν προσευχὴ ἀποβάλλονται.

Ὁ Ἅγιος Πρόδρομος τί ἔτρωγε ἐκεῖνος στὴν ἔρημο; Τί ἔτρωγε ὁ Ὅσιος Δαυίδ; Μ’ ἕνα ἀντίδωρο περνοῦσε στὸ ἀσκητήριό του ὅλη τήν ἐβδομάδα. Ἀλλὰ «νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή, οὐράνια χαρίσματα λαβῶν». Γι’ αὐτὸ τὸν ἁγίασε ὁ Θεὸς καὶ ζεῖ τετρακόσια πενήντα χρόνια στὸν Ἱερὸ τόπο αὐτόν. Εἶναι πολυ θαυματουργὸς καὶ ζωντανὸς Ἅγιος.

Προσευχή, παιδιά μου, καὶ νηστεία: αὐτὰ ὠφελοῦν τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου. Κι ὁ προφήτης Ἠλίας, λέει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, «ὁμοιοπαθὴς» ἄνθρωπος ἦταν κι αὐτός, ἀλλὰ μὲ τὴν προσευχή του καὶ τὴ νηστεία του ἔκλεισε τὸν Οὐρανὸ καὶ δὲν ἔβρεξε στὴ γῆ τρία χρόνια καὶ ἔξι μῆνες. Καὶ μετὰ βέβαια πάλι προσευχήθηκε καὶ ζήτησε νὰ βρέξει κι ὀ Ουρανὸς ἔδωσε βροχὴ καὶ ἡ γῆ βλάστησε τοὺς καρπούς της».

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το όπλο κατά του διαβόλου ( Άγιος Νεκτάριος )

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η αχειροποίητη δυνατή προσευχή στον Αρχάγγελο Μιχαήλ

Άγιος Σωφρόνιος Σάχαρωφ: Να γίνει ο Θεός η ζωή μας...

Κύριε, Συ ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα. Δώσε μου τη χαρά της γνώσεως του θελήματός Σου...

Άγιος Σωφρόνιος Σάχαρωφ: Να γίνει ο Θεός η ζωή μας. Ο Άγιος Σωφρόνιος Σάχαρωφ μας «οδηγεί» μέσα από τις πολύτιμες συμβουλές του στο μονοπάτι της προσευχής. Από εκεί στον εσωτερικό, ενδόμυχο σύνδεσμο με τον Θεό…

Άγιος Σωφρόνιος Σάχαρωφ: Να γίνει ο Θεός η ζωή μας

Κράτησε πριν απ’ όλα τη μνήμη του Θεού και την ειρήνη της καρδιάς. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για σένα, εφόσον δεν το κατέχεις ισχυρά. Πρόσεχε, μη δαπανάς χωρίς όφελος τις λίγες σωματικές σου δυνάμεις.

Για να βρεις τον σωστό δρόμο, είναι καλύτερο απ’ όλα να το ζητήσεις από τον ίδιο τον Θεό στην προσευχή:

«Κύριε, Συ ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα. Δώσε μου τη χαρά της γνώσεως του θελήματός Σου και των οδών Σου. Δίδαξέ με να Σε αγαπώ αληθινά με όλο μου το είναι, όπως μας παρήγγειλες.

Οικοδόμησε τη ζωή μου έτσι, όπως Εσύ ο Ίδιος την συνέλαβες στην προαιώνια βουλή Σου. Ναι, ακόμη και για μένα, γιατί Εσύ κανέναν δεν ξέχασες και κανέναν δεν έπλασες για απώλεια. Εγώ με αφροσύνη εκδαπάνησα τις δυνάμεις που μου έδωσες, αλλά τώρα, στο τέλος της ζωής μου, διόρθωσέ τα όλα Εσύ ο ίδιος, και ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα.

Αλλά έτσι, ώστε πραγματικά το θέλημά Σου να πραγματοποιηθεί στη ζωή μου, είτε εγώ το καταλαβαίνω είτε δεν το καταλαβαίνω μέχρι καιρού.

Μην επιτρέπεις να πορευθώ σε ξένους δρόμους, που οδηγούν στο σκοτάδι αλλά πριν παραδοθώ στον ύπνο του θανάτου, δώσε σε μένα την ανάξια να δω το Φως Σου, ω Φως του κόσμου».

Κι έτσι, με δικά σου λόγια, να προσεύχεσαι για όλα με τον ίδιο τρόπο. Θα περάσει κάποιος χρόνος και η δύναμη των λόγων αυτών θα εισχωρήσει στο εσωτερικό της υπάρξεώς σου, και τότε θα ρεύσει αυτομάτως ζωή, όπως ακριβώς θέλει ο Κύριος. Κρίνοντας όμως εξωτερικά δεν μπορούμε να αποφασίσουμε τίποτε.

Αλήθεια, όλο το νόημα της ζωής βρίσκεται στο να ζει ο νους και η καρδιά μας με τον Θεό• να γίνει ο Θεός η ζωή μας. Αυτό και μόνο ο ίδιος ζητά. Γι’ αυτό και δημιουργηθήκαμε, για να ζήσουμε τη ζωή Του, και μάλιστα σε όλη την απειρότητά της.

Ο λόγος αυτός μπορεί να μας τρομάζει όταν βλέπουμε την τωρινή οικτρή κατάστασή μας, αλλά έτσι είναι, και δεν πρέπει να χάσουμε την πίστη αυτή. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι να υποβιβάσουμε και να μειώσουμε την ιδέα του Θεού για τον άνθρωπο.

Το κάθε πάθημά μας, ακόμη και το άδικο, το γνωρίζει ο Θεός. Γνωρίζει και συμπάσχει μαζί μας. Είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε “προσωπικές” σχέσεις μαζί Του, σχεδόν “ανθρώπινες”. Ελπίζω ότι με αντιλαμβάνεσαι.

Καταλαβαίνεις ότι με τον όρο αυτό εννοώ τον εσωτερικό, ενδόμυχο σύνδεσμο με τον Θεό.

Γιατί ο όλος άνθρωπος κλήθηκε για τη ζωή εν Αυτώ, δηλαδή όχι μόνο η ανώτερη ικανότητά του για θεωρία, το “πνεύμα”, αλλά και τα αισθήματα, η ψυχή, ακόμη και το σώμα.

Αρχιμ. Σωφρονίου, Γράμματα στη Ρωσία
Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ- Αγγλίας, 2009

Μια συγκλονιστική οπτασία του Γέροντα Φιλόθεου Ζερβάκου – «Η μετάνοια θα μας σώσει…

Βλέποντας την άθλια και αξιοθρήνητη κατάσταση της Εκκλησίας και της Πολιτείας ανέβηκα στην κορυφή του βουνού όπου πριν από χρόνια είχα κτίσει Ιερό Ναό των Αγίων Πάντων και παρακαλούσα θερμά τον ουράνιο Πατέρα ή να δώσει μετάνοια και φώτιση στους ανθρώπους να Τον γνωρίσουν και να πάψουν να Τον βρίζουν, να Τον βλασφημούν, να Τον καταφρονούν, να αμαρτάνουν ή να πέθαινα για να μην βλέπω τις θλίψεις, τις στεναχώριες, τις συμφορές οι οποίες έρχονται συνήθως στους αχάριστους, αγνώμονες, απειθείς και σε όλους τους αμαρτωλούς που υπηρετούν το κακό.

Μια νύχτα μετά την προσευχή κοιμήθηκα και μου φάνηκε ότι βρέθηκα 70 μέτρα μακρυά από τον Ναό των Αγίων Πάντων και 40 μέτρα μακρυά από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται εκεί κοντά. Τότε άκουσα έναν φοβερό κρότο κι έναν ήχο ο οποίος σαν αν ερχόταν από τον ουρανό προς το μέρος των Αγίων Πάντων. Στην αρχή νόμισα ότι γκρεμίσθηκε ο Ναός των Αγίων Πάντων και κοιτώντας προς το μέρος εκείνο είδα ότι ο Ναός δεν είχε πάθει καμία βλάβη.

Υπέθεσα ότι ο τοίχος της αυλής ο οποίος και άλλοτε είχε πέσει θα γκρεμίσθηκε, αλλά παρατηρώντας είδα, ότι δεν είχε πέσει. Σηκώνοντας τα μάτια μου ψηλά είδα ένα φοβερό και εξαίσιο θέαμα! Ογκωδέστατες πέτρες, σαν να κατέβαιναν από τον ουρανό, στέκονταν μετέωρες επάνω από τον Ναό των Αγίων Πάντων, 100 μέτρα περίπου, έτοιμες να πέσουν στην γη. Έντρομος τότε, σκεπτόμουν που να καταφύγω για να βρω σωτηρία! Για μια στιγμή σκέφθηκα να κατέφευγα στον κοντινό ναό του Προφήτη Ηλία. Αλλά μετά αναλογίσθηκα ότι μία και μόνη τέτοια τεράστια πέτρα εάν έπεφτε θα συνέτριβε τον τρούλλο του Ναού, ολόκληρο τον Ναό και θα έβρισκα οδυνηρό θάνατο!

Αγωνιώντας και τρέμοντας, περιμένοντας από στιγμή σε στιγμή να πέσουν οι φοβερές εκείνες πέτρες και να προξενήσουν τεράστια καταστροφή και σε μένα και στους κατοίκους της γης ξύπνησα και μέχρι να συνέλθω από τον πολύ φόβο και τρόμο πέρασε αρκετή ώρα, διότι νόμιζα ότι το όραμα ήταν αληθινό.

*Οι ογκώδεις πέτρες που κατέβαιναν από τον ουρανό εικονίζουν τον θυμό, την οργή και την αγανάκτηση του Θεού για τους αχάριστους, αγνώμονες και απείθαρχους αμαρτωλούς ανθρώπους. Το ότι είχαν σταματήσει λίγο πιο πάνω από την γη και από τον Ναό των Αγίων Πάντων σημαίνει ότι η Υπεραγία Θεοτόκος με τους Αγγέλους και όλους τους Αγίους με τις ικεσίες, πρεσβείες και μεσιτείες τους στον Θεό συγκρατούν την οργή Του, η οποία έχει φθάσει πολύ κοντά, επάνω από τα κεφάλια μας, έτοιμη να πέσει, να μας συντρίψει και να μας αφανίσει. Εάν μετανοήσουμε θα σωθούμε. Εάν δεν μετανοήσουμε, θα καταστραφούμε! «Το γαρ στόμα Κυρίου ελάλησε ταύτα».

Λέμε το "Πάτερ ημών" αλλά κάνουμε τα αντίθετα δυστυχώς... Oσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου...

Στο «Πάτερ ημών». 

Συ βέβαια φαίνεσαι να θαυμάζεις τη συντομία της προσευχής, εγώ όμως θαύμαζα πάντοτε και θαυμάζω την με λίγα λόγια εξαίσια φιλοσοφία.

Γιατί, αν και η απαγγελία των λόγων είναι εύκολη, δεν είναι όμως εύκολη και η ερμηνεία των νοημάτων. Γιατί δεν είναι μόνο ακρατής των λόγων, αλλά και ποιητής των έργων.

Θεωρώ λοιπόν ότι προχωρεί πέρα από κάθε τόλμη αυτός που από τη μια δεν κάνει αυτά που ταιριάζουν σε ευδόκιμο υιό, και από την άλλη τολμά να αποκαλεί και πατέρα τον Δεσπότη,

και ενώ κάνει αυτά από τα οποία θα δυσφημισθεί το όνομα του Θεού, επιχειρεί όμως να λέγει, «Ας τιμάται το όνομά σου»,

και ενώ είναι επισημότατος δορυφόρος του τυράννου, να λέγει, «Ας έρθει η βασιλεία σου», δηλαδή εμφανίσου σ’ αυτούς που τυραννιούνται βασιλιάς νικηφόρος, δίνοντας την ανίκητη συμμαχία εναντίον της αμαρτίας.

Και ακόμα, ενώ δεν κάνει τίποτε από αυτά που θέλει ό Θεός, υποκρίνεται την αρετή και λέγει,« Ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό, έτσι και στη γη»,

και ενώ επιδίδεται στην απόλαυση και στην ασωτία και αποθηκεύει πολλά όχι μόνο για την τροφή του, αλλά και ως εφόδια για τη γαστριμαργία του, εύχεται: «Το καθημερινό μας άρτο» (δηλαδή ή αυτό που είναι κατάλληλο για την ψυχή, ή εκείνο που αρκεί για το σώμα) «δώσε το μας σήμερα». Γιατί το «σήμερα» σημαίνει τα καθημερινά απαιτούμενα αγαθά. Αφού δηλαδή οδήγησε τη νοερή ψυχή στην ύψιστη φιλοσοφία, ορίζει και τον χρόνο για τον οποίο κάνει το αίτημα.

Έπειτα, αν και είναι αδιάλλακτος και σκληρός, λέγει: «Συγχώρησε τα αμαρτήματα μας»,

και ενώ είναι εκδικητικός και υπερασπίζεται τον εαυτό του πέρα από το απαιτούμενο, λέγει: «Όπως και εμείς συγχωρούμε εκείνους που μας έχουν κάνει κακό»,

και αυτός που ρίχνει τον εαυτό του σε πειρασμούς και ενώ βαδίζει κάθε δρόμο που οδηγεί σε κινδύνους», λέγει, «Και μη επιτρέψεις να πέσουμε σε πειρασμό», πράγμα που φαίνεται να είναι γελοίο, ή μάλλον άξιο κάθε αγανάκτησης.

Αλλά και ενώ ακολουθεί με ευχαρίστηση τον εχθρό (γιατί δεν κατέχεται με τη βία, ούτε με τυραννία, αλλά με απάτη), λέγει, «Αλλά σώσε μας από τον πονηρό», που ξεπερνά κάθε ειρωνεία.

Το να λέγει πάλι, «Γιατί δική σου είναι η βασιλεία και η δύναμη και η δόξα», και να περιφρονεί εκείνον που είναι η πηγή κάθε δύναμης και δόξας, υπερβαίνει τα όρια της συγγνώμης.

Μόνο λοιπόν εκείνοι, ύστερα από τους θαυμάσιους πόνους κατά το άγιο βάπτισμα και τον παράξενο και παράδοξο νόμο των τοκετών, δικαιούνται να λένε το, «Πατέρα μας», δείχνοντας ότι είναι γνήσιοι υιοί του,

και το, «Ας τιμάται το όνομά σου», αυτοί που δεν κάνουν τίποτε το βδελυρό,

και το, «Ας έρθει η βασιλεία σου», εκείνοι που αποφεύγουν αυτά που προκαλούν ηδονή στον τύραννο,

και το, «Ας γίνει το θέλημά σου», αυτοί που το αποδεικνύουν με τα έργα τους,

και «Τον καθημερινό μας άρτο δώσε μας τον σήμερα», αυτοί που απαρνιούνται τις απολαύσεις και τις ασωτίες,

και το, «συγχώρησε μας ότι κακό έχουμε κάνει», αυτοί που συγχωρούν εκείνους που τους έχουν φταίξει,

και το, «Μη επιτρέψεις να πέσουμε σε πειρασμό», αυτοί που ούτε τους εαυτούς τους, ούτε τους άλλους βάζουν σε πειρασμό,

και το, «Σώσε μας από τον πονηρό», αυτοί που έχουν αδιάλλακτο πόλεμο με τον Σατανά,

και το, «Γιατί δική σου είναι η βασιλεία και η δύναμη και η δόξα», εκείνοι που τρέμουν τα λόγια του και τα επιδεικνύουν με έργα.

Γιατί, ως από τη φύσης της, δεν τα κατορθώνει τόσο η καλή γνώση της προσευχής, όσο η συμπεριφορά και ο τρόπος ζωής του προσευχομένου

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 4, σελ. 47-51)